Od wielu lat w pierwszą sobotę września w Muzeum Stutthof odbywają się uroczystości upamiętniające pierwszy transport więźniów. Wydarzenie to miało miejsce 2 września 1939 r. Na teren wyznaczony pod przyszły obóz przywieziono kilkoma autobusami miejskimi około 150 osób, wybranych spośród aresztowanych w dniu 1 września na terenie Gdańska Polaków i miejscowych Żydów. Obóz wyzwolono w nocy z dnia 8 na 9 maja 1945 r. W ciągu ponad 5 lat działalności obozu koncentracyjnego Stutthof zarejestrowano w nim łącznie około 110 000 więźniów. Byli oni obywatelami 28 państw. Około 24 600 przeniesiono do innych obozów koncentracyjnych. Liczbę ofiar obozu koncentracyjnego Stutthof szacuje się na około 63 000 do 65 000, wśród nich około 28 000 to więźniowie narodowości żydowskiej. Około 23 000 więźniów zmarło podczas ewakuacji KL Stutthof w 1945r.
Na pamiątkę tych bolesnych wydarzeń w kościele pw. św. Wojciecha w Sztutowie odbyła się Msza Święta w intencji Ofiar Obozu Stutthof. Po nabożeństwie w Marszu Pamięci uczestnicy uroczystości udali się pod Pomnik Walki i Męczeństwa. Zebranych powitał Dyrektor Muzeum Pan Piotr Tarnowski, a następnie głos zabrał były więzień KL Stutthof. Wyrazem pamięci o tamtych tragicznych wydarzeniach stały się znicze i kwiaty złożone pod Pomnikiem. Uroczystości zakończyła Pieśń Obozowa w wykonaniu Kompani i Orkiestry Marynarki Wojennej RP.
W dniach 5-6 września 2011 odbyło się r. również II Forum Pamięci - seminarium polskich muzeów martyrologicznych. Organizatorami Forum było Państwowe Muzeum Auschwitz Birkenau i Muzeum Stutthof. Przedstawiciele Muzeów w Oświęcimiu, Majdanku, w Treblince, Sztutowie oraz Więzienia Pawiak, a także Uniwersytetu z Poznania prezentowali m.in. wyniki najnowszych badań historii obozów, efekty nowych metod poznawczych oraz narzędzi edukacji młodego pokolenia w zakresie bolesnych wydarzeń związanych z losem człowieka uwięzionego w obozach.
Autorami zdjęć z uroczystości są:
Katarzyna Pawlaczyk
Wiesław Leszczyński