Podczas spacerów i obserwacji przyrody często spotykamy dziko żyjące zwierzęta. Niejednokrotnie może się wydawać, iż z różnych powodów mogą one potrzebować naszej pomocy. Jednak w rzeczywistości zdarza się tak naprawdę bardzo rzadko. Z naszych wieloletnich doświadczeń wynika, iż zdecydowana większość interwencji do zwierząt, zwłaszcza młodych kormoranów, jest całkowicie niepotrzebna. Uszanuj więc potrzeby i biologię zwierząt, a zanim spróbujesz udzielić zwierzęciu pomocy z całkowicie zrozumiałej troski o jego zdrowie, zapoznaj się z poniższymi wskazówkami, które pomogą Ci wstępnie ustalić, czy zwierzę rzeczywiście wymaga ludzkiej interwencji.
Pamiętaj, iż Służba naszego Parku ma ograniczone możliwości – nie mamy obecnie, zgodnie z art. 107 ustawy o ochronie przyrody (tj. Dz. U. 2022 poz. 916), ustawowych kompetencji do zajęcia się zwierzęciem potrzebującym opieki; możemy co najwyżej dopomóc w diagnozie i uzyskaniu pomocy ze strony instytucji, które mają ku temu uprawnienia i możliwości techniczne.
ORGANAMI USTAWOWO UMOCOWANYMI do interwencji w razie znalezienia zwierzęcia objętego ochroną gatunkową i potrzebującego pomocy są przede wszystkim: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku oraz właściwe terytorialnie urzędy gmin, które mają obowiązek przewieźć zwierzę do najbliższej placówki leczniczej (zwykle jest to ośrodek rehabilitacji zwierząt chronionych). Ich kompetencje wynikają z ustawy o ochronie przyrody (tj. Dz. U. 2022 poz. 916) oraz art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym (tj. Dz.U. 2023 poz. 40).
1. Jeśli znajdziesz kormorana, na przykład na plaży, pozostaw go w spokoju! Ptak zwykle odpoczywa po nurkowaniu, bardzo często w specyficznej pozycji (z rozłożonymi skrzydłami) i nadmierne zainteresowanie ze strony ludzi jest dla niego bardzo stresujące. Ze względu na specyficzną budowę nóg kormoran chodzący na lądzie sprawia wrażenie nieporadnego – może wydawać się wówczas, iż ma uszkodzone nogi lub złamane skrzydło. Tak jednak zazwyczaj nie jest. W sytuacji zagrożenia kormoran może zaatakować człowieka swoim ostrym, zakrzywionym dziobem, nie powinno się więc dla dobra własnego i ptaka podchodzić do niego zbyt blisko. Ważne jest również, aby do odpoczywającego kormorana nie podchodziły psy. Po 2-3 godzinach odpoczynku ptak prawie zawsze odlatuje.
2. Jeśli napotkasz zwierzę potrącone przez samochód, lub po zderzeniu z elementem infrastruktury i wymagające przewiezienia do lekarza weterynarii – koniecznie skontaktuj się przede wszystkim z właściwym miejscowo Urzędem Gminy/Miasta. Gdy kontakt z Urzędem jest niemożliwy (np. poza godzinami pracy) – zadzwoń na numer alarmowy 112. Nie próbuj karmić zwierzaka, ani poić go na siłę. Należy też pamiętać, iż zgodnie z aktualnym porządkiem prawnym o wszystkich działaniach wobec gatunków chronionych (odłów, przetrzymywanie, przemieszczenie w środowisku, znalezienie martwego osobnika) trzeba poinformować Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska (w naszym przypadku – w Gdańsku).
3. Nie wolno podchodzić blisko do fok przebywających np. na plaży. Te zwierzęta w sytuacji silnego stresu mogą stanowić poważne zagrożenie dla Twojego bezpieczeństwa, a nawet życia. Obserwacje fok (zdrowych, rannych martwych) wraz z podaniem dokładnej lokalizacji (najlepiej jako współrzędne GPS z podaniem układu odniesienia, np. WGS84) i godziny prosimy zgłaszać do Błękitnego Patrolu WWF (tel: 795 536 009) lub Stacji Morskiej w Helu.
4. Należy unikać bliskiego kontaktu z młodymi dzikami i łosiami. W sytuacji zagrożenia młodych ich matka może zaatakować. Spotykając młode zwierzę zachowuj się normalnie, bez nerwowości, niepotrzebnego zatrzymywania się, lub skradania, itp. Jeśli rozmawiałeś – mów dalej, lecz nie hałasuj, nie krzycz, nie popiskuj ze strachu. Zwierzęta potraktują Cię wówczas na swoim terytorium jak gościa, a nie intruza, którego trzeba przegonić.
5. Absolutnie nie wolno dotykać, głaskać i zabierać z naturalnego środowiska młodych saren, danieli, jeży oraz ptasich podlotów. Nawet, jeśli wydaje się nam, iż młode są opuszczone, ich rodzice (a przynajmniej matka) na pewno czuwają w pobliżu. Dorosłe zwierzęta zachowują bezpieczną odległość od młodych i na widok człowieka po prostu oddalają się, aby odciągnąć intruza od swojego potomstwa. Młody w takiej sytuacji nieruchomieje i stara się zlać z otoczeniem.
6. Jeśli zwierzę padło ofiarą działalności zabronionej (np. kłusownika) – natychmiast zadzwoń na numer alarmowy 112. Jeśli jest to gatunek chroniony, powiadom także Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (który prowadzi rejestr takich przypadków), lub poproś pracownika linii alarmowej o taką czynność.
Jeżeli natomiast po wzięciu pod uwagę wszystkich powyższych wskazówek uznasz, iż nie potrafisz właściwie ocenić sytuacji i potrzebujesz się upewnić, zatelefonuj do Parku (w godzinach naszej pracy) i skonsultuj się z nami, lub z innymi, wskazanymi instytucjami.
ZAWSZE trzymaj się w bezpiecznej odległości od zwierzęcia i nie niepokój go!
Przydatne telefony:
Numer alarmowy na terenie całego kraju: 112
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku: 58 68 36 800 (sekretariat) oraz 58 68 36 842 (Naczelnik Wydziału Zadrzewień i Ochrony Gatunkowej)
Urząd Gminy Stegna: 55 247 81 71 oraz 55 247 81 72
Urząd Gminy Sztutowo: 55 247 81 51 oraz 55 247 81 52
Urząd Miasta Krynica Morska: 55 247 65 27
Błękitny Patrol WWF: 795 536 009 (czynny całą dobę)
Stacja Morska w Helu: 58 675 08 36
Ostatnia aktualizacja: 2022-05-05, SN