Pomniki przyrody

Pojęcie pomnika przyrody wywodzi się od kultu, jakim ludzie otaczali stare i ogromne drzewa. W Chinach już w II tysiącleciu p.n.e. pojawiły się pierwsze przepisy, mające na celu ochronę zabytkowych drzew. W V wieku p.n.e. w Rzymie wydano prawo chroniące lasy. Kult drzew rozpowszechniony był również wśród Celtów, Germanów, Skandynawów, Słowian i Bałtów, a nawet Indian północnoamerykańskich.

Szczególne znaczenie przypisywano dębom, lipom, klonom, gruszom, jarzębinom, kalinom, czarnym bzom, wierzbom i osikom. Sądzono, że posiadają one tajemne moce i dlatego ich nie naruszano. Dziś powody ochrony drzew nie są już tak poetyckie, lecz bardzo praktyczne i służą zachowaniu cennych okazów ze względu na ich walory przyrodnicze i krajobrazowe.

Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno pamiątkowej i krajobrazowej, odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów. W szczególności są to sędziwe, okazałe drzewa i krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, skałki, głazy narzutowe.

W przypadku drzew pomnikowych zabrania się: uszkadzania, zbierania kwiatów z gałęzi, umieszczania tablic (z wyjątkiem urzędowych znaków). Wprowadza się również strefę ochronną wokół pomnika nie mniejszą, niż promień korony dojrzałego drzewa (min. 15 m), w której nie wolno prowadzić jakichkolwiek działań np. zabudowy, czy składowania materiałów.

   Na terenie Parku i jego otuliny za 11 pomników przyrody uznano 12 drzew. Są to (w nawiasach kwadratowych podano Nr rejestru Wojewody Pomorskiego):

  • Buk pospolity – obwód 320 cm, wysokość 10 m, na terenie leśnictwa Przebrno [167/93]
  • Buk pospolity odm. ‘Atropurpurea’ – obwód 370 cm, w Jantarze (Uchwała Rady Gminy Stegna Nr XLII/417/2014)
  • Buk pospolity odm. ‘Atropurpurea’ – obwód 418 cm, w Przemysławiu [130/93]
  • Buk pospolity odm. ‘Atropurpurea’ – obwód 258 cm, w Żuławkach [206/98]
  • Buk pospolity odm. ‘Atropurpurea’ – obwód 220 cm, w Żuławkach [207/98]
  • Buk pospolity odm. ‘Atropurpurea’ – 2 egzemplarze w Chłodniewie k. Rybiny [186]
  • Dąb szypułkowy – obwód 358 cm, w Krynicy Morskiej na terenie siedziby Urzędu Morskiego [15/95]
  • Dąb szypułkowy „Benek” – w Krynicy Morskiej, przy ul. Spacerowej (Uchwała Rady Miasta Krynica Morska Nr XII/107/04)
  • Dąb szypułkowy – obwód 458 cm, wysokość 38 m, w Stegnie [43/54]
  • Miłorząb dwuklapowy – obwód 243 cm, w Żuławkach [276/98]

 

Obecnie już nieistniejące:

  • Topola kanadyjska – obwód 320 cm, wys. 18 m, w Mikoszewie przy ul. Gdańskiej [75/88, zniesiony na mocy Uchwały Nr XXXVI/286/2017 Rady Gminy Stegna z dnia 29 listopada 2017 r.]

Dodatkowo postuluje się objęcie ochroną w postaci pomników przyrody kolejnych obiektów, w tym również drzew i krzewów o odpowiednich wymiarach.