W dniu 20 kwietnia 2022 r. w żuławskiej części otuliny Parku Krajobrazowego „Mierzeja Wiślana” odbyła się akcja sadzenia drzew owocowych, w której udział wzięli: Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk, dyrektor Departamentu Środowiska i Rolnictwa Krzysztof Pałkowski, pełnomocnik marszałka ds. Żuław Zbigniew Ptak, Wójt Gminy Sztutowo Robert Zieliński wraz przewodniczącym Rady Gminy Marcinem Owsińskim i pracownikami Urzędu Gminy, dyrektor Pomorskiego Zespołu Parków Krajobrazowych w Słupsku Bożena Sikora oraz pracownicy oddziału Zespołu - Parku Krajobrazowego „Mierzeja Wiślana”, a także uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Sztutowie. Nasze żuławy wzbogaciły się o kolejnych 130 jabłoni, grusz i śliw. Akcja jest odzewem na Inicjatywę Komitetu Regionów pod nazwą „Zielony Ład staje się lokalny”, w ramach której w wielu regionach Unii Europejskiej sadzone są drzewa.
Akcja została zainicjowana przez Park Krajobrazowy „Mierzeja Wiślana” w Stegnie, który już od 15 lat w ramach projektu z ochrony czynnej sadzi drzewa i krzewy na ternie Parku i otuliny. Wcześniej, w marcu br. wspólnie z mieszkańcami, pracownikami Nadleśnictwa Elbląg na Żuławy i do śródleśnych remiz na Mierzei Wiślanej trafiło 300 sadzonek.
Potrzebę wprowadzenia zadrzewień śródpolnych podyktowały drastyczne zmiany w środowisku przyrodniczym naszego regionu, które pociągnęły za sobą negatywne zmiany w krajobrazie żuław i zagrażały ich bioróżnorodności. W miejsce tradycyjnie użytkowanych pół, tworzących charakterystyczną mozaikę wyznaczoną siecią rowów melioracyjnych, przy których królowały wierzby, pojawiły się wielkoobszarowe gospodarstwa monokulturowe, w których drzewa były przeszkodą. Czerpiąc wzorce z tradycyjnego charakteru krajobrazu rolniczego żuław, który gwarantował zachowanie równowagi w przyrodzie, pracownicy Parku rozpoczęli prace nad odtworzeniem zadrzewień śródpolnych.
Pierwsze żywokoły (czyli około 2,5 m długości konary wierzbowe) posadzone zostały w 2007 roku. Powstały szpalery wierzbowe – liniowe zadrzewienia, które wzbogacono również o bazę żerową w postaci kilkudziesięciu krzewów śliwy tarniny. W pierwszych latach posadzono ogółem kilkaset drzew i krzewów, wzdłuż lokalnych dróg i rowów melioracyjnych Gminy Sztutowo. Stworzono również 3 remizy śródpolne. Co roku pracownicy Parku w okresie wiosennym przekazywali materiał sadzeniowy (żywokoły, drzewka i krzewy) mieszkańcom, którzy zgłaszali chęć odbudowy na swoich działkach zieleni wysokiej. Po około 5 latach młode wierzby poddano zabiegom pielęgnacyjnym w postaci ogłowienia. Pozyskany materiał posłużył jako kolejne żywokoły. W okresie zimowym pracownicy Parku wycinali z wierzb gałęzie, które ze smakiem obgryzały zające i sarny.
W ostatnich latach działania w ramach projektu ukierunkowane zostały na wzmocnienie istniejących zadrzewień, do których wprowadzane są drzewa owocowe - stare odmiany jabłoni, grusze i śliwy i in. Powstały również dwie nowe remizy. Dzięki temu za kilka lat wzmocni się baza pokarmowa dla zapylaczy, a jesienią z owoców skorzystają ptaki i ssaki. Korzyści wynikające z obecności zadrzewień śródpolnych są ogromne, zarówno dla przyrody, jak i gospodarki człowieka.
Stworzone w ramach projektu liniowe zadrzewienia stanowią swoistego rodzaju korytarze ekologiczne, którymi migrują zwierzęta i rośliny. Można powiedzieć, że są to zadrzewione śródpolne miedze, będące ostają dla organizmów bytujących w krajobrazie rolniczym. Zadrzewienia śródpolne pełnią przede wszystkim ogromne funkcje ochronne, zwiększają czystość powietrza i środowiska. Specjalistyczne badania wskazują na ochronne właściwości zadrzewień i ich dobroczynną rolę w krajobrazie – z punktu widzenia gospodarki rolnej – ochronę przed wiatrami i erozją pól, regulację stosunków wodnych na polach. Tworzy się specyficzny mikroklimat. Wpływają również niezaprzeczalnie na poprawę estetyki krajobrazu regionu żuław.
Działaniom towarzyszy od samego początku kampania informacyjna, w ramach której pracownicy Parku edukują i namawiają mieszkańców do przywrócenia tradycyjnej zieleni do swoich gospodarstw.
Projekt mógł zaistnieć i jest kontynuowany nadal dzięki wsparciu: WFOŚiGW w Gdańsku, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, Nadleśnictwa Elbląg, Urzędu Gminy w Sztutowie oraz mieszkańców naszego regionu, pracowników wszystkich oddziałów Pomorskiego Zespołu Parków Krajobrazowych i wielu osób, które uczestniczyły i uczestniczą w pracach w ramach projektu.
