W dniu 20 czerwca 2025 r. przeprowadzony został monitoring lilii bulwkowatej (Lilium bulbiferum L.) na stanowiskach w otulinie Parku.
Lilię bulwkowatą objęto ochroną gatunkową w 2004 roku (obecnie jest pod ochroną ścisłą). Umieszczono ją w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin (2014) i na Polskiej Czerwonej Liście Paprotników i Roślin Kwiatowych (2016) z kategorią zagrożenia EN [gatunki bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagrożone wyginięciem w kraju ze względu na małą populację, porozrywany, wyspowy zasięg i/lub niepokojące tempo zanikania populacji (w sensie liczebności i/lub areału)]. Uważa się, iż w Polsce naturalnie występuje tylko na górskich łąkach w Karpatach i w Kotlinie Kłodzkiej, natomiast stanowiska na niżu są pochodzenia antropogenicznego. Lilia ta często uprawiana jest w ogrodach ze względu na swoje walory ozdobne. Tworzy duże, pomarańczowo-brązowe kwiaty, już z daleka rzucające się w oczy – uchodzą one za największe wśród naszych rodzimych roślin kwiatowych. W Polsce nie zawiązuje nasion i pomnaża się tylko wegetatywnie, tworząc cebulkowate rozmnóżki w kątach liści, które we wrześniu odpadają od rośliny matecznej i zakorzeniają się jeszcze przed zimą. Są one łatwo roznoszone przez wodę i silniejsze wiatry.
Lilia bulwkowata rośnie na Mierzei Wiślanej tylko na odcinku ok. 3 km wzdłuż drogi nr 501 na odcinku od Stegny do Jantaru w pasie drogowym i w bezpośrednio sąsiadujących z nim zaroślach. Występuje punktowo z różną liczebnością (od 1 do 30 osobników). Obserwujemy ją od roku 2018 i obecnie widoczny jest wzrost populacji (115 osobników na 10 stanowiskach). Największym i najpoważniejszym zagrożeniem są dla niej pokosy pasa drogowego i przycinanie zarośli, które pozbawiają ją części nadziemnej i uniemożliwiają właściwe odżywienie cebul, co doprowadziło już do lokalnego wymarcia lilii na dwóch znanych nam wcześniej stanowiskach [zabiegi wykaszania są w ostatnich trzech latach coraz bardziej intensyfikowane i w miejscach występowania lilii należałoby je wykonywać ręcznie, obligatoryjnie pod nadzorem doświadczonego botanika]. Dodatkowo, częsty jest zbiór kwiatów, wynikający najczęściej z niskiej świadomości, iż jest to tak cenny gatunek (z taką sytuacją mamy do czynienia m.in. na stanowisku przy torach kolejowych w Stegnie). Incydentalnie obserwuje się również zgryzanie większych osobników przez sarny. W roku 2025 nie obserwowano poskrzypki liliowej.
Cytowana literatura:
KAŹMIERCZAKOWA R., BLOCH-ORŁOWSKA J., CELKA Z., CWENER A., DAJDOK Z., MICHALSKA-HEJDUK D., PAWLIKOWSKI P., SZCZĘŚNIAK E., ZIARNEK K. 2016. Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków.
KAŹMIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K., MIREK Z. (red.) 2014. Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków.
(tekst i zdjęcia: SN)
