2180 Bory i lasy mieszane na wydmach nadmorskich

Ten typ siedliska przyrodniczego na terenie PKMW reprezentowany jest przez zbiorowiska leśne z dwóch różnych klas syntaksonomicznych. Ich wspólną cechą jest rozwój w pasie przymorskim na utrwalonych wydmach (tzw. wydmach brunatnych).

W samym Parku występują 2 podtypy siedliska 2180:

2180-1 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy Betulo-Quercetum

2180-4 Nadmorski bór bażynowy Empetro nigri-Pinetum

W PKMW występują także niereprezentatywne płaty nawiązujące do kwaśnego lasu bukowo-dębowego, który określa się jako podtyp 2180-2 Las bukowo-dębowy Fago-Quercetum, jednak mają one znacznie więcej wspólnego z kwaśną dąbrową (2180-1). Dlatego też przyjęto, iż podtyp 2180-2 Las bukowo-dębowy Fago-Quercetum choć obecny w postaci bardziej reprezentatywnych płatów w otulinie, w samym Parku nie występuje.

Podtyp: 2180-4 Nadmorski bór bażynowy Empetro nigri-Pinetum to las sosnowy, ew. z domieszką brzozy brodawkowatej, omszonej i jarzębu zwyczajnego, spotykany tuż za wydmami szarymi. Z reguły zajmuje tylko utrwalone wały wydmowe I (rzadko), II (zwykle) i III (tylko w okolicy Piasków, Przebrna i Krynicy Morskiej). Najbardziej uderzającą dla nieprzyrodnika jego cechą jest swoisty wygląd (fizjonomia) jest to słabo zwarty las sosnowy, o nisko ugałęzionych pniach i powyginanych od wiatru konarach oraz znikomym podszycie i runie mszysto-krzewinkowym. Cechuje go udział szeregu specyficznych gatunków, m.in. z rodziny gruszyczkowatych (Pyrolaceae), zimozielonego, drobnego storczyka tajęży jednostronnej (Goodyera repens) oraz gatunków o zdrewniałych pędach: pomocnika baldaszkowatego (Chimaphila umbellata) i zimozioła północnego (Linnaea borealis). Spośród czterech wyróżnionych podzespołów boru bażynowego brak jest całkowicie postaci najwilgotniejszej (z wrzośćcem bagiennym), postaci typowa i gruszyczkowa są najszerzej rozpowszechnione, natomiast postać najsuchsza (chrobotkowa) zajmuje bardzo niewielkie powierzchnie. Wszystkie te lasy mają jedną wspólną cechę — brak najbardziej charakterystycznego gatunku zbiorowiska — bażyny czarnej (Empetrum nigrum), która ze względu na wymagania siedliskowe i znaczną żyzność Mierzei Wiślanej jest tu gatunkiem bardzo rzadkim. Nadaje to naszym borom bażynowym bardzo swoistą, kadłubową fizjonomię „bezbażynową”, którą można uznać za najbardziej stałą i charakterystyczną cechę regionalną.

Podtyp: 2180-1 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy Betulo-Quercetum (potocznie: kwaśna dąbrowa typu pomorskiego) to las mieszany, którego drzewostan tworzą zwykle brzozy: brodawkowata (Betula pendula) i omszona (B. pubescens) oraz dąb szypułkowy (Quercus robur) [w najsuchszych postaciach również bezszypułkowy (Q. petraea)] i sosna zwyczajna (Pinus sylvestris), z domieszką buka zwyczajnego (Fagus sylvatica). Warstwa krzewów (podszyt) jest dobrze rozwinięta  – stałymi jej składnikami są jarząb pospolity (Sorbus aucuparia) i kruszyna pospolita (Frangula alnus). Runo jest dość bujne, lecz niezbyt bogate w gatunki, ze znamiennym znacznym udziałem paproci, szczególnie orlicy pospolitej (Pteridium aquilinum) i borówki czarnej (Vaccinium myrtillus). Na Mierzei Wiślanej jest to bardzo charakterystyczny typ lasu, uważany nawet za klimaksowy.

Zagrożeniem dla obu podtypów lasów nadmorskich jest niewłaściwa gospodarka leśna (wprowadzanie gatunków obcego pochodzenia do drzewostanu, np. sosny wejmutki (Pinus strobus) i dębu czerwonego (Quercus rubra) oraz coraz silniejsza presja turystyczna i eutrofizacja w jej następstwie. Duże znaczenie w degradacji płatów ma także nielegalna eksploatacja bursztynu.

Ostatnia aktualizacja: 2023-12-06 SN

Nadmorski bór bażynowy (postać typowa) w Przebrnie
Nadmorski bór bażynowy w Przebrnie
Bażyna czarna w borze nadmorskim w Przebrnie
Typowa kwaśna dąbrowa w okolicy Przebrna
Kwaśna dąbrowa w postaci najwilgotniejszej. Okolice Przebrna
Kwaśna dąbrowa przy oczyszczalni ścieków w Krynicy Morskiej
Typowa młodociana postać kwaśnej dąbrowy
Jesień w kwaśnej dąbrowie