Dziedzictwo kulturowe
Obszar Parku Krajobrazowego „Mierzeja Wiślana” i jego otuliny usytuowany jest w rejonie dwóch krain geograficzno – historycznych tj. Mierzei Wiślanej i Żuław Wiślanych, z tego też względu odnaleźć tu można szereg różnorodnych elementów historycznych i kulturowych. Wiele z nich to bardzo cenne, unikatowe w skali regionu i Polski obiekty zabytkowe. W rejestrze zabytków Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Gdańsku znajduje się 50 obiektów z terenu Parku i otuliny. Są to:
- Domy podcieniowe z budynkami gospodarczymi i zielenią przydomową, zagrody holenderskie, domy rybackie i letniskowe, domy wiejskie powstałe w tradycyjnych formach w II poł. XVIII w., na przestrzeni XIX i pocz. XX wieku oraz architektura kurortowa Krynicy Morskiej.
- Latarnia morska w Krynicy Morskiej – jedna z 15-stu na naszym polskim wybrzeżu. Jej budowę rozpoczęto w 1894 r. pod kierunkiem mistrza budowlanego z Elbląga Edwarda Stacha. Zniszczona w 1945 roku, odbudowana w 1951 r.
- Zabytki techniki: mosty drogowe, obiekty hydrotechniczne, jak np. wciąż czynne zwodzone mosty w Rybinie, Sztutowie (most Pancernych). Do ciekawych obiektów uznawanych za swoistego rodzaju skansen techniczny, należy śluza w Gdańskiej Głowie zbudowana u schyłku XIX w, w związku z Przekopem Wisły w Mikoszewie. Nazwa wywodzi się od twierdzy, która istniała tu w średniowieczu.
- Kolejka wąskotorowa i jedyny w Polsce czynny most obrotowy kolejki w Rybinie.
- Architektura sakralna, z najbardziej znanym obiektem jakim jest kościół w Stegnie, zbudowany na miejscu gotyckiej świątyni w latach 1681–1683. Jego ryglowa konstrukcja jest typowa dla Żuław. We wnętrzu znajduje się polichromia z XVII wieku, umieszczona na brytach tkaniny przymocowanych do stropu, oraz barokowe wyposażenie w postaci ołtarza, kazalnicy, chóru muzycznego i prospektu organowego. Do innych obiektów tego typu należą kościół parafialny w Sztutowie o skromnym wyglądzie, wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku przez anabaptystów, czy neogotycki kościół p.w. NMP w Żuławkach, zbudowany w latach 1840–1841 na siedlisku gotyckiej świątyni z XIV w.
- Muzeum Martyrologii KL Stutthof w Sztutowie – jedna z bolesnych kart w historii Mierzei Wiślanej z czasów II Wojny Światowej. Podczas wojny 02.09.1939. Niemcy utworzyli w tym miejscu obóz koncentracyjny. W 1944 stał się on obozem masowej zagłady. W muzeum zachowały się: wartownia, budynek, komendantury, garaże i magazyny, część baraków, brama śmierci, komora gazowa, krematorium, willa komendanta, budynek psiarni, hale fabryczne, kuchnia obozowa.
W kolejce czeka 135 kolejnych obiektów cennych dla krajobrazu kulturowego Parku.
